Otizmde Yeme Problemleri İçin Haftalık Program

Otizmde Yeme Problemleri İçin Haftalık Program

Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) olan çocuklarda yeme problemleri sıkça görülebilir. Bu problemler, duyusal hassasiyetler, rutine bağlılık veya yeni tatlara karşı direnç gibi nedenlerden kaynaklanabilir. Aşağıda, yeme problemleriyle başa çıkmak için haftalık bir program verilmiştir. Bu program, yavaş ilerlemeyi ve pozitif pekiştirmeyi esas alır.

1. Gün (Pazartesi)

**Hedef:** Çocuğu yemek zamanı rutiniyle tanıştırmak ve yemek ortamına alışmasını sağlamak.

**Evde:**

- 08:00: Yemek masasını çocuğun seveceği şekilde düzenleyin (sevdiği renklerde tabak, çatal veya minder kullanın).

- 10:00-12:00: Çocuğun sevdiği yiyecekleri sunun ve masada oturmasını teşvik edin. Masada oturmayı kabul ederse ödüllendirme yapın.

- 15:00: Çocuğa yemek hazırlık sürecine dahil olma fırsatı sunun (örneğin, bir meyveyi yıkamasına ya da tabağı yerleştirmesine izin verin).

**Dışarda:**

- Bir kafeye giderek yemek masasında oturma pratiği yapın.

2. Gün (Salı)

**Hedef:** Çocuğun sevdiği yiyeceklerin yanında yeni bir yiyecekle tanıştırılması.

**Evde:**

- 08:00: Çocuğun sevdiği bir yiyeceğin yanına yeni bir yiyecek koyun.

- 12:00: Çocuğun yeni yiyeceği dokunmasına veya koklamasına teşvik edin.

- 15:00: Yeni yiyecekleri oyunlaştırın. Örneğin, sebzelerle “yemek sanatı” yapın.

3. Gün (Çarşamba)

**Hedef:** Çocuğun yeni yiyeceği denemesi için cesaretlendirilmesi.

**Evde:**

- 08:00-12:00: Yeni yiyeceği küçük bir miktarda çocuğun sevdiği yiyecekle birleştirin. Çocuğun yiyeceği ağzına götürmesi durumunda büyük bir ödül sunun.

- 16:00: Çocuğun yemekle ilgili duyusal hassasiyetlerini azaltmak için yemek öncesi dokunsal oyunlar oynayın.

4. Gün (Perşembe)

**Hedef:** Yeni yiyeceklerin miktarını artırmak.

**Evde:**

- 08:00-12:00: Daha önce kabul ettiği bir yiyeceğin miktarını artırın. Yemekten sonra çocuğun sevdiği bir etkinliği yaparak yemek zamanını olumlu bir deneyim haline getirin.

- 15:00: Çocuğa yemek hazırlık aşamasında daha fazla görev verin.

5. Gün (Cuma)

**Hedef:** Çocuğun yemek becerilerini bağımsızlaştırmak.

**Evde:**

- 08:00-12:00: Çocuğun kendi başına yemek yemesi için teşvik edin. Ona kolay tutabileceği çatal ve kaşık sunun. Çocuk kendi kendine yeme konusunda adım atarsa, bunu mutlaka ödüllendirin.

- 15:00: Bir “yemek ödül tablosu” oluşturun. Tabloya her denediği yeni yiyecek için bir çıkartma ekleyin.

**Dışarda:**

- Bir restoranda yemek siparişi vererek çocuğun sosyal yemek deneyimi yaşamasını sağlayın.

Hafta Sonu (Cumartesi-Pazar)

**Cumartesi:**

- Çocuğun haftalık başarılarını kutlayın ve sevdiği bir yemeği ödül olarak hazırlayın.

- Çocuğun daha önce kabul ettiği yiyecekleri rutine ekleyin ve tekrar edin.

**Pazar:**

- Çocuğu mutfak aktivitelerine dahil edin. Örneğin, basit bir tarifte (puding yapmak veya meyve tabağı hazırlamak) yardımcı olmasına izin verin.

Genel Öneriler

1. **Yavaş İlerleyin:** Yeni yiyecekleri tanıtırken sabırlı olun. Çocuğun yeni tatlara ve dokulara alışması zaman alabilir.

2. **Duyusal Hassasiyetlere Dikkat:** Çocuğun hangi dokulara (örneğin, yumuşak, sert, yapışkan) duyarlı olduğunu anlamaya çalışın.

3. **Görsel Destek:** Yeme sürecini görsellerle adım adım açıklayın (örneğin, “Tabaktan al, çatalı kaldır, ağzına götür”).

4. **Pozitif Pekiştirme:** Yemekle ilgili her olumlu davranışı ödüllendirin (dokunma, koklama, deneme).

5. **Zorlama Yapmayın:** Çocuk bir yiyeceği denemeyi reddederse, başka bir zaman tekrar deneyin.

6. **Eğlenceli Hale Getirin:** Yemek zamanını oyun ve eğlenceyle ilişkilendirin (örneğin, “sebzelerle yüz yapma” gibi).